احتمال بی دقتی در شستشوی دستگاه فرآوری شیر
سلامت نیوز: متخصص تغذیه و
متابولیسم انرژی و پروتئین با تاکید بر اینکه:« اضافه کردن تعمدی وایتکس به
شیر در صنعت اتفاق نمی افتد.» خاطرنشان کرد:«احتمال دارد در برخی موارد
بسیار کم عملیات شستشوی دستگاه (CIP) به خوبی
صورت نگرفته باشد و مرحله آخر آبکشی به درستی انجام نشده باشد در اینصورت
مقداری از طعم و بوی مواد شوینده در دستگاه باقی می ماند و در مرحله اول که
شیر وارد دستگاه می شود تعدادی از بسته هایی اولیه تولیدی شیر کارخانه طعم
ماده شوینده را بگیرد که البته بسیار کم است و اثر سرطان زایی نخواهد
داشت.»
دکتر عزیزاله کمال زاده در گفت وگو با خبرنگار سلامت نیوز در
خصوص امکان تقلب در شیر و اضافه کردن برخی مواد گفت:« در ارتباط با این
موضوع از نظر علمی امکان تقلب در شیر وجود دارد و تقلب در شیر انواع
مختلفی دارد از جمله اضافه کردن آب، شکر و پروتئین اما اینکه در حال حاضر
تقلب در شیر انجام می شود موضوع دیگری است به عنوان مثال شایعه شده است که
در شیر وایتکس اضافه می شود که بیشتر در حد شایعه است.»
وی ادامه داد:«
ممکن است در برخی مناطق روستایی، شیر تولیدی کیفیت بسیار پایینی داشته باشد
که قابل ارائه به کارخانه نبوده و برخی افراد شیرجمع کن که نمی توانند شیر
را به کارخانه تحویل دهند بنابراین برای جلوگیری از فاسد شدن شیر ممکن است
ماده نگهدارنده ای به شیر اضافه کنند که مدت کوتاهی (24 ساعت) مانع از
فاسد شدن شیر تا زمان رسیدن به تولیدکنندگان محصولات فله ای و غیراستاندارد
مثل ماست بندی های غیر بهداشتی و فله ای شود.»
این متخصص تغذیه
افزود:«اصولا هیچ کنترلی بر روی محصولات فله ای و باز صورت نمی گیرد به
همین دلیل تاکید می کنیم از مصرف شیر و لبنیات باز و فله ای به دلیل احتمال
آلوده بودن به انواع باکتریهای مضر و آلودگی های شیمیایی دیگر و تقلباتی
که ممکن است در آنها صورت گیرد، خودداری شود.»
وی خاطرنشان کرد:«در
بسیاری از کشورها از سال 1930 عرضه مستقیم شیر و محصولات تولیدی از آنها به
مصرف کنندگان به صورت خام و فله ای به دلیل خطر وقوع بیماری هایی نظیر سل،
تب مالت، حصبه و لیستریوز در بازار ممنوع شده است اما در کشور ما عرضه شیر
و محصولات لبنی فله ای ممنوع نشده است و هنوز موضوع جلوگیری از عرضه
مستقیم شیر و فراورده های لبنی به صورت خام و فله ای جنبه قانونی پیدا
نکرده است. متولی این کار دستگاه های دولتی مثل وزارت بهداشت و سازمان
دامپزشکی می باشند.»
این دانشیار دانشگاه تاکید کرد:«امروزه بسیاری از
کارخانجات و حتی وزارت بهداشت و موسسه استاندارد با آزمایشاتی قادر به
تشخیص مواد بازدارنده افزوده به شیر هستند اما ممکن است جواب برخی آزمایشات
مربوطه طول بکشد.»
وی خاطرنشان کرد:«اضافه کردن تعمدی وایتکس به شیر در
صنعت اتفاق نمی افتد و همانطور که گفته شد ممکن است این کار توسط شیر جمع
کن هایی که شیر را به ماست بندی های غیرمجاز و تولیدکنندگان پنیر غیرمجاز و
تولیدکنندگان بستنی های اصطلاحا سنتی غیرمجاز که اقدام به تولید ماست و
سرشیر و پنیر و بستنی محلی و سنتی می کنند صورت گیرد. اما در کارخانجات
احتمال خطا وجود دارد به اینصورت که وقتی شیر فرآیند شد بایستی عملیات CIP(
شستشوی دستگاه) صورت گیرد که شامل چند مرحله می شود بدین صورت که بلافاصله
بعد از اینکه کار فرآوری شیر تمام شد آب گرم داخل دستگاه می ریزند و بعد
از آن مواد شوینده مثل سود و هیپوکلریت سدیم برای شستشوی دستگاه جهت
جلوگیری از رسوب دهی اضافه می شود سپس مجددا آب جهت خروج این مواد وارد
دستگاه می شود و در مرحله پایانی آب داخل دستگاه می ریزند که معمولا این آب
تا روز بعد در دستگاه باقی می ماند.»
دکتر کمال زاده ادامه داد:«احتمال
دارد در برخی موارد بسیار کم عملیات شستشوی دستگاه (CIP) به خوبی صورت
نگرفته باشد و مرحله آخر آبکشی به درستی انجام نشده باشد در اینصورت مقداری
از طعم و بوی مواد شوینده در دستگاه باقی می ماند و در مرحله اول که شیر
وارد دستگاه می شود تعدادی از بسته هایی اولیه تولیدی شیر کارخانه طعم ماده
شوینده را بگیرد که البته بسیار کم است و اثر سرطان زایی نخواهد داشت.
ضمن
اینکه مواد شوینده ای مثل وایتکس اگر مدت زیادی در دستگاهها بماند به دلیل
اینکه خاصیت خورندگی دارد موجب از بین رفتن دستگاه می شوند به همین دلیل
کارخانجات این کنترل ها را انجام می دهند که ضرر اقتصادی نبینند و از طرفی
مطمئن باشید هیچ کارخانه استاندارد و دارای برندی از وایتکس در محصولات خود
استفاده نمی کند تا برند خود را از دست بدهد.»
