ساروج شناسی
- 1. آهک شکفته
- 2. خاک رس
- 3. ماسه بادی
- 4. خاکستر
- 5. الیاف
- 6. آب
- 7. سفیده تخم مرغ
- 8. شیر
استفاده از دو مورد آخر بسیار نادر و برای سازه های دارای اهمیت خاص بوده است.
دانلود کتاب گنج یابی، آموزش دفینه و زیر خاکی... کلیک کنید
آهک شکفته
آهک زنده هنگام شکفته شدن گرما پس می دهد و حجمش زیاد می شود. هرچه cao در آهک زنده بیشتر باشد بیشتر با آب ترکیب می شود و حجم آهک شکفته بیشتر می شود. حجم ملات ماسه آهک و شکفته آهکی ثابت است و پس از گرفتن و سفت شدن تغییر حجم نخواهد داد.
در واقع اصول تهیه و به کارگیری آهک، تبدیل سنگ آن به حالت قابل مصرف است.
سنگ های آهکی منشأ caco3 دارند و با تحمل 900 درجه سانتیگراد حرارت ، ترکیب caco3 می شکند و به آهک زنده تبدیل می شود.
خاک رس
خاک رس در نتیجه عمل فرسایش و هوازدگی بر فلدسپات ها و میکا ها و از پوسیدن آنها حاصل می شود. خاک رس پس از آب مکیدن؛ چسبناک ، خمیری و شکل پذیر می شود.
میزان مکیدن آب در خاک رس بسته به نوع دانه ها و ریزی و درصد رس آن دارد .
برخی معتقدند که نباید به ساروج خاک رس اضافه کرد و خاک رس ملات ساروج را به مرور زمان خراب می کند. اما در اکثر منابع از خاک رس به عنوان مواد اولیه در ترکیب ساروج نام برده شده است.
ماسه بادی
با توجه به بررسی های انجام شده و به دلیل چسبنده بودن خاک رس، خاکستر و آهک علت استفاده از ماسه در ملات ساروج احتمالاً افزایش کارایی ملات بوده است.
همچنین در بعضی مواقع که مواد اصلی تشکیل دهنده ساروج کمیاب بوده و یا برای به دست آوردن ساروج هایی با خاصیت های مختلف از ماسه استفاده می شده است.
خاکستر
خاکستر مصرفی در ملات ساروج از سوزاندن کود حیوانی یا کود گیاهی مانند پوسته برنج حاصل می شود.
آزمایشات نشان داده اند که مقدار خاکستر حاصل از سوزاندن برخی از گیاهان و سیلیس موجود در خاکستر آنها در پوسته برنج بیشتر از سایر گیاهان است . وزن مخصوص پوسته برنج 2290 kg/cm3 می باشد. از این فرآورده به عنوان ماده پوزولانی جهت تولید سیمان های پوزولانی در کشور های در حال توسعه استفاده می شود.
از 1000 کیلوگرم برنج تقریباً 200 کیلوگرم پوسته تولید شده که از سوزاندن آن حدود 40 کیلوگرم خاکستر به دست می آید که معمولاً بین 85 تا 95 درصد سیلیس دارد.
میزان فعالیت خاکستر پوسته برنج در برابر آهک با ازدیاد دمای سوزاندن و زمان نگهداری در آن حرارت ، نسبت عکس دارد. به طوری که در 500 درجه سانتیگراد و زمان 2 ساعت خاصیت پوزولانی در بالاترین مقدار است و در 1100 درجه سانتیگراد خاصیت پوزولانی کاملاً از بین می رود.
برای ملاتی با مقدار خاکستر پوسته برنج ثابت، با افزایش نرمی خاکستر، آب مورد نظر کاهش می یابد.
الیافhttp://www.irnab.ir/2015/01/26/mortar-to-discover-treasures-and-antiques/
الیاف مورد استفاده در ساروج شامل الیاف گیاهی مانند لوئی یا گل نی و یا الیاف حیوانی مانند موی بز، پشم شتر و یا گاهی موی سر انسان است.
دو دلیل اصلی برای استفاده از الیاف در ملات ساروج وجود دارد:
- 1- افزایش سختی ملات
- 2- افزایش باربری کششی و جلوگیری از گسترش ترک
ساروج در دفینه یابی و زیر خاکی
