گردن درد
گردن انسان شامل 7 مهره است که بعد از کمر، شایع ترین مفاصل مستعد آرتروز، ساییدگی و کاهش فاصله و فتق دیسک است. البته مهره های گردنی از آنجایی که نخاع و ریشه های عصبی بسیار مهمی را در برگرفته بسیار حساس تر از مهره های کمری هستند و آسیب های جدی این ناحیه می تواند باعث فلج کامل دست ها و پاها گردد.
عوامل متعددی باعث ایجاد درد در گردن و متعاقب آن دردهای تیر کِشنده و جان فرسایی در دست ها می شود از جمله این عوامل: التهاب بافت های نرم اطراف مفصل های مهره ای خشکی مفاصل، وضعیت نامناسب سر و شانه ها، تغییر شکل مهره ها به طور اولیه یا ثانویه ، آرتروز، دیسک و بیماری های ناشی از گرفتگی های عضلانی، و کشیدگی های لیگامانی است.
همیشه گردن خود را چه در حالت ایستاده، نشسته، یا راه رفتن، صاف و عمود بر بدن نگهدارید به طوری که هیچ زاویه ای با بدن نسازد .
چه کنیم و چگونه عمل کنیم که از مهره های گردنمان به خوبی محافظت کنیم تا دچار هیچ یک از بیماری های فوق نشویم و برای همیشه از دردهای جسمی و روانی و اقتصادی بیماری های گردن دور بمانیم؟
به این منظور، توجه و رعایت نکات یاد شده ذیل را به همگان توصیه می کنیم چه در محیط های کارگری ، چه در محیط های کارمندی یا حتی در خانه؛ و این نکته را یادآور می شویم که صِرف مطالعه کافی نیست بلکه عمل به تک تک موارد یاد شده الزامی است تا دچار درد گردن و عوارض ناشی از آن نشویم .
بیشترین علل وجود دردهای مختلف در ناحیه گردن ناشی از سه بیماری شایع آرتروز، فتق دیسک و سندرم های عضلانی است که در صورت وجود درد در ناحیه گردن و انتشار آن به دست ها حتی در مراحل اولیه آن بایستی به پزشک مراجعه کرد تا تشخیص قطعی در مراحل اولیه صورت گیرد چرا که درمان در این مراحل بسیار مفیدتر و مؤثرتر واقع می گردد.
نکات بسیار ساده اما بسیار مهم :
1.همیشه گردن خود را چه در حالت ایستاده، نشسته، یا راه رفتن، صاف و عمود بر بدن نگهدارید به طوری که هیچ زاویه ای با بدن نسازد .
2.هرگز گردن خود را خم نکنید بلکه اگر لازم است صندلی خود را کوتاه تر کنید یا ارتفاع میز خود را بالاتر ببرید تا مجبور به خم کردن گردن خود نباشید. چرا که بسیاری از بیماری های گردنی ناشی از خم بودن گردن به مدت طولانی است. بنابراین حتی الامکان گردن خود را خم نکنید و اگر مجبور به این کارهستید، هر از چند گاهی گردن خود را صاف کنید.
3.از نرمش ها و حرکاتی که در آنها مجبور به خم کردن گردن هستید دوری کنید.
4.اگر کارتان نشسته است و مجبور به خم کردن گردن خود هستید حتماً با یکی از دستانتان از وزن سرتان و فشار آن بر روی مهره های گردنی بکاهید تا کمتر دچار صدمات گردنی شوید.
5.بهتر است از میزهایی استفاده کنید که شبیه میز تحریر مدارس است و پایه های جلویی آن، کمی بلندتر از پایه های عقبی است به این ترتیب کمتر ناچارمی شوید گردنتان را خم کنید.
6.موقع مطالعه سعی کنید کتاب یا روزنامه را بالا نگهدارید نه این که گردنتان را خم کنید. مدت های مدیدی اینگونه مطالعه کردن ممکن است به گردن شما آسیب بزند.
7.حتی الامکان هنگام خوابیدن از بالش کوتاه استفاده کنید. به طوری که سرتان در امتداد بدن قرار گیرد نه این که خم شود.
8.در موقع رانندگی تا آنجا که می توانید به فرمان نزدیکتر بنشینید تا مجبور نباشید دستهایتان را دراز کنید و به فرمان برسانید چرا که به طور مستقیم و غیر مستقیم ایجاد گردن درد می کند.
9. صندلی که روی آن می نشینید و رانندگی می کنید حتماً بایستی دارای تکیه گاهی جهت گردن باشد. چرا که در بسیاری از حوادث رانندگی از قبیل ترمزهای شدید ( که باعث حرکت شدید رو به جلوی گردن می شود) و برخورد شدید اتومبیل دیگری از پشت ( که باعث حرکت شدید رو به عقب گردن می شود ) سبب آسیب نخاع در اثر شکستن و جابجایی مهره ها می گردد.
تمرینات و حرکات مفید
1. گردن را ضمن سفت کردن عضلات آن به سمت عقب، چپ و راست حرکت دهید.
2. از حرکات چرخشی گردن و سر خودداری کنید.
3. شانه ها و عضلات اطراف را تقویت نمایید، چرا که با افزایش قدرت و تحمل این عضلات، فشار کمتری روی مهره و دیسک های بین مهره ای وارد می شود.
الف) شانه هایتان را بالا ببرید و به گوشهایتان نزدیک کنید. 5 ثانیه نگه دارید، سپس آزاد نمایید. این حرکت را روزی سه مرتبه هر مرتبه 30 بار تکرار نمایید.
ب) شانه هایتان را به سمت عقب حرکت دهید به طوری که کتف هایتان از پشت به یکدیگر نزدیک شوند این حرکت را روزی سه مرتبه هر مرتبه 30 بار تکرار نمایید .
4. روی یک تخت دراز بکشید و گردن تان را از پایین به بالا حرکت دهید. این حرکت را روزی یک بار و هر بار 40 مرتبه انجام دهید.
5. همیشه حالتی نظامی وار داشته باشید سر صاف و مستقیم ، نگاه به جلو، شانه ها عقب و بالا، و سینه بیرون، شکم داخل، چه در حالت ایستاده و یا راه رفتن یا نشستن .
گردن درد دارید؟
گردندرد، مشکل نسبتا شایعی است که برای بعضی‌ها اتفاق می‌افتد، به خصوص کسانی که شغلشان به‌نحوی است که سر را باید پایین نگه دارند.
سر انسان حدود چهار تا پنج کیلوگرم وزن دارد. وظیفه تحمل این وزن نسبتا سنگین را مهره‌های قسمت فوقانی ستون فقرات و ماهیچه‌های اطراف آن بر عهده دارند.
هنگامی که سر به حالت عمودی قرار گیرد، این وزن بین ماهیچه‌ها و مهره‌ها به میزان مساوی تقسیم میشود، ولی در صورتی که سر به مدت طولانی وضعیتی متفاوت و خمیده به جلو داشته باشد، فشار وزن سر روی گردن افزایش یافته و در نتیجه دردهای گردنی به وجود می‌آید.
علل گردن درد چیست؟
درد گردن علل گوناگونی دارد، که اغلب به کشیدگی یا وارد آمدن فشار بر عضلات مربوط میشود.
برخی از علل رایج گردن درد این ها هستند:
- نشستن پشت میز کار یا خم شدن بر روی آن به مدت طولانی، به خصوص در صورتی که وضعیت قرارگیری بدن درست نباشد.
- خواندن، کار کردن یا تماشا کردن تلویزیون با وضعیت قرارگیری نامناسب بدن (مثلا مطالعه کردن در حالت خمیده به جلو).
- کار کردن با صفحه کامپیوتری که بیش از حد بالا یا پایین است.
- آسیب دیدن گردن در حین ورزش به علت پیچ خوردگی یا فشار آمدن بر عضلات آن.
- ابتلا به بیماری‌هایی مانند آرتریت، فیبرومیالژی، مننژیت یا فتق دیسک بین مهره‌ای.
10 فرمان برای بهبود گردن درد
اگر دچار گردن درد هستید، راه‌های زیر می تواند برای بهبود آن به شما کمک کند:
1- استراحت کردن: اگر به گردن درد مبتلا شده اید دراز بکشید و به ماهیچه های گردنتان استراحت دهید. از بالش بلند یا خیلی سفت استفاده نکنید.
2- تکه‌های یخ: گذاشتن تکه های یخ روی محل درد حتما به شما کمک می کند. چند قطعه یخ را در کیسه فریزر بگذارید و روی گردنتان قرار دهید. هر 15 دقیقه این کار را تکرار کنید.
3- گرم کردن: اگر احساس می کنید عضلات گردنتان سفت شده و گرفته است، آن را گرم کنید. گرما باعث نرم شدن عضلات گرفته می شود. دوش آب گرم راه خوبی برای این کار است اما به یاد داشته بشید که این کار را برای طولانی مدت انجام ندهید، زیرا باعث تشدید درد می شود.
4- درست نشستن: اگر در محیط کارتان به طور مداوم پشت میز کامپیوتر نشسته اید و به صفحه آن خیره شده اید، سعی کنید ارتفاع صندلی را به درستی تنظیم نمایید و هر چند وقت یک بار به خودتان استراحت دهید.
5- ماساژ: ماساژ می تواند به گرفتگی عضلات کمک کند.
6- خوردن مسکن: مسکن هایی که بدون نسخه پزشک می توان از آنها استفاده کرد می تواند برای شل کردن عضلاتتان موثر باشد و دردتان را نیز کاهش دهد.
7- کاهش وزن: اضافه وزن به تمام ماهیچه ها از جمله ماهیچه گردن فشار می آورد.
8- حفظ آرامش: اعصاب روی گرفتگی گردن بسیار موثرند. سعی کنید استرس را از خود دور کنید و اگر علت آن را نمی‌دانید سعی کنید آن را بیابید. به یاد داشته باشید که خودتان می توانید محیطی آرام ایجاد کنید. به جایی خلوت و بی سر و صدا بروید و دراز بکشید. سعی کنید با فکر خود به تمام اعضای بدنتان آرامش دهید.
9- ترک عادات غلط: اگر عادت دارید در اتومبیل بخوابید و یا اینکه تلفن را بین گردن و شانه هایتان نگه دارید مطمئن باشید که دچار مشکل می شوید. عادات بدی که به گردنتان فشار می آورند را همین امروز ترک کنید.
10- تشک طبی: اگر هر روز صبح با گردن درد بیدار می شوید ، تشک‌تان ایراد دارد و باید آن را عوض کنید. بالش شما نیز نباید خیلی سفت و یا خیلی نرم باشد.
10 فرمان برای پیشگیری از گردن درد
1- پس از حداکثر یک ساعت نشستن پیاپی پشت میز یا حتی پشت فرمان اتومبیل، محل خود را ترک کرده و با انجام تمرینات مناسب، عضلات را تقویت کنید.
2- اکثر افراد برای ورزش دادن گردن، حرکاتی چرخشی و خم کردن‌هایی ناگهانی و سریع به طرفین را انجام می‌دهند و انتظار دارند با این حرکات وضعیت گردنشان بهتر شود، اما حقیقت این است که تمرین‌های سریع نه‌تنها از دردهای گردن نمی‌کاهد، بلکه می‌تواند صدمات جدی به مهره‌های آن وارد کند.
3- ورزش بسیار مناسب برای گردن، حرکات کششی است. برای این منظور ابتدا سر را به طرف پایین خم کرده به صورتی که چانه به قفسه سینه برسد. در این حالت تا شماره 10 بشمارید، سپس سر را به طرف بالا خم کرده و سقف را نگاه کنید. در این حالت نیز تا 10 شماره کنید. در مرحله بعدی سر را به طرف یک شانه برگردانده و با دست طرف مقابل با فشار روی چانه، سر را به طرف شانه هل دهید تا در واقع چانه به موازات شانه قرار گیرد. این کار را با طرف دیگر نیز تکرار کنید. هر یک از این وضعیت‌ها را فقط تا شمارش عدد 10 ادامه دهید، نه بیشتر.
4- اگر گردندرد دارید و در کل برای راحتی بیشتر گردن، از بالشتک‌های مخصوص (تصویر روبرو) یا تکه حوله‌ای که به صورت لوله‌ای درآمده استفاده کنید. این بالشتک و یا حوله، نگهدارنده خوبی برای گردن خواهد بود.
5- این کار (استفاده از بالشتک مخصوص یا حوله لوله ای) را هنگام مسافرت‌های طولانیمدت در ماشین و هواپیما نیز انجام دهید. پشت سری‌های مناسب اتومبیل دقیقا همین کار را انجام می‌دهند.
6- هنگام خوابیدن سعی کنید از بالش کوتاه استفاده کنید، به طوری که سرتان در امتداد بدن قرار گیرد نه اینکه خم شود.
7- در هنگام مطالعه بهتر است کتاب را تا جایی که می‌توانید بالا بیاورید. یکی از عادت‌‌های غلطی که بسیاری هنگام مطالعه دارند، این است که سر را خیلی زیاد و برای مدت طولانی به سمت پایین خم میکنند. این عادت‌‌ها در طولانیمدت می‌تواند به گردندرد منتهی شود.
8- یک کار ساده و عادت مفید برای حفظ سلامت گردن این است که همیشه گردن خود را چه در حالت ایستاده، نشسته، یا راه رفتن، صاف و عمود بر بدن نگه دارید ،به طوری که هیچ زاویه‌ای با بدن نسازد. نترسید، کسی به شما نمی‌‌گوید که عصا قورت داده‌اید.
9- اگر با کامپیوتر کار می‌کنید بهتر است صفحه کارتان به گونه‌ای باشد که خیلی مجبور نشوید سر و گردن را به سمت پایین خم کنید. پزشکان توصیه میکنند سر و گردن بیشتر از 25 درجه به سمت پایین خم نشود.
10- هنگام رانندگی تا آنجا که می‌توانید به فرمان نزدیکتر بنشینید تا مجبور نشوید دستهایتان را دراز کنید و به فرمان برسانید، چرا که با این کار به طور مستقیم و غیرمستقیم به گردن فشار می‌آید و موجب گردندرد میشود.
آیا گردن و شانه‌تان درد می‌کند؟
اگر هر روز با درد یا سفتی گردن و شانه‌ها سروکار دارید، ممکن است مشکل شما آرتروز مفاصل باشد.
راه‌هایی وجود دارد تا بتوانید آرتروز را از دیگر دردها و آسیب دیدگی های مفاصل تشخیص دهید.
راهی که می‌توانید از وجود آرتروز به طور قطعی آگاهی یابید، انجام عکسبرداری با اشعه x ، MRI و آزمایش خون است.
پزشک با گرفتن شرح حال کامل از شما، تشخیص قطعی را می‌دهد.
دو نوع از شایع‌ترین انواع آرتروزهای استخوانی شامل استئوآرتریت (سایش غضروف در مفصل) و آرتریت روماتوئید (التهاب مفصل) است.
حال علائم آرتروز گردن و شانه را برایتان می گوییم:
درد:
درد مزمن یکی از شایع‌ترن علائم آرتروز گردن و شانه می‌باشد. این درد، خسته‌کننده و دائمی است.
در بعضی بیماران این درد، شدید و همراه با سوزش است و می‌تواند به مناطق دیگر بدن هم منتقل شود.
درد آرتروز گردن از جمجمه سر شروع شده و تا شانه‌ها ادامه می‌یابد. سردرد هم معمولاً در این مواقع وجود دارد.
درد ناشی از آرتروز شانه، به یک و یا هر دو طرف استخوان‌های بازو تیر می کشد.
درد آرتروز در طی فعالیت بدنی افزایش و در زمان استراحت کاهش می‌یابد.
آرتروز می‌تواند در یک سمت و یا هر دو سمت گردن و شانه ها، درد ایجاد کند.
سفتی و خشکی:
آرتروز گردن و شانه سبب خشکی و سفتی عضو می‌شوند.
در آرتروز گردن، شخص در چرخاندن سر و خم شدن مشکل پیدا می‌کند و یا حتی
ممکن است در حرکات بازوها دچار محدودیت شود. اگر شخصی دچار آرتروز شانه
باشد، ممکن است در فعالیت‌های روزانه خود مثل پوشیدن لباس، شانه کردن موی
سر و یا حمام کردن دچار مشکل شود.
اگر این شخص تحت درمان قرار نگیرد، این خشکی و سفتی بدتر میشود و محدوده حرکت او به مرور زمان کاهش می‌یابد.
ضعف عضلات :
آرتروز گردن و شانه می‌تواند منجر به ضعف یا بی حسی یا احساس گزگز بازوها ، دست‌ها و انگشتان شود.
به دلیل تغییراتی که آرتروز ایجاد می‌کند، ممکن است اعصاب گردن تحت
فشار باشند .اگر اعصاب تحت فشار باشند، پیام های عصبی به بازوها و دست‌ها
نمی‌رسند، در نتیجه ماهیچه‌ها به طور مناسب منقبض نشده و فرد مبتلا،
توانایی گرفتن اشیا را نخواهد داشت.
در موارد شدید، ضعف عضلات و احساس گزگز تا پاها هم پیش می‌رود و فرد در راه رفتن و حفظ تعادل بدن و کنترل ادرار خود مشکل پیدا می کند و دچار تکرر ادرار می شود.
راه حل
بسته به شدت آسیب مفاصل، استفاده از گرما، یخ، استراحت و فیزیوتراپی
می‌توانند به کاهش علایم کمک زیادی کنند. انجام حرکات کششی آرام، کمک زیادی
به بازگرداندن قدرت عضلات و از بین رفتن خشکی عضلات می‌کند. تجویز برخی
داروها توسط پزشک برای انجام فعالیت‌های روزمره و خواب مناسب انجام می شود.
راه‌های درمان
دارو درمانی:
مسکن‌هایی مثل استامینوفن می‌تواند درد را تسکین دهد. داروهایی مثل داروی
ضد تورم غیر استروئیدی ( NSAIDS) مثل ایبوپروفن ، ادویل و موترین مفیدند،
البته تحت نظر پزشک.
ماساژ :
ماساژ گردن، درد و تورم آن را کاهش می‌دهد. مقداری روغن در محل بزنید تا
گرما تولید کند، اما مقدار زیاد آن برای خانم های حامله و افراد دارای صرع
توصیه نمی‌شود. روش درمانی جایگزین برای آنها استفاده از یخ می‌باشد.
متخصصین ارتوپد، فیزیوتراپیست ها را برای ماساژ و تمرینات پیشنهاد میکنند.
جراحی:
اگر بیمار از درد مزمن رنج می‌برد و پس از انجام آزمایش خون، MRI و اشعه
x تشخیص داده شد که اعصاب تحت فشارند، جراحی پیشنهاد میشود.
آرتروز گردن رو به گسترش است
کمردرد، گردن درد، پشت درد، کوفتگی اعضای بدن، سردرد و خیلی از دردهای دیگری که ممکن است روزانه دچارش شوید، زنگ خطری است تا به شما بفهماند "آرتروز" آماده ی حمله به شما است.
بیماری ای که بیشتر، گریبان کارمندان و جماعت پشت میزنشین یا اگر بخواهیم
دقیق تر بگوییم " افراد بی تحرک و ثابت نشین" را می گیرد.
در آرتروز گردن، انتشار درد تا قسمت های بالای شانه، وسط پشت بدن، کمر، بالای کمر و
قسمت پس سری کشیده می شود ولی اگر آرتروز باعث فشار روی ریشه های عصبی
شود، می تواند دردهای انتشاری در مسیر عصب حتی تا نوک انگشتان را ایجاد
کند و در صورت فشار به نخاع می تواند علائم دیگری همچون ضعف عضلات و عدم
توانایی در حرکت ظریف انگشتان را به وجود آورد.
ضربه ها (شکستگی ها)، بیماری های التهابی مفاصل و
عفونت های مفصلی از عاملان زمینه ای آرتروزهستند. اگر شخص دچار عوامل
زمینه ای آرتروز نشود، در سنین کم، انتظار بروز آرتروز نمی رود بلکه با
افزایش سن است که احتمال ابتلا به این بیماری بالا می رود.
گفتنی است آرتروز عارضه ای با روند طبیعی است و درمان آن نیز باید به
صورت فیزیولوژیک (طبیعی) باشد و با تقویت عضلات اطراف ستون گردنی، می
توان از این عارضه جلوگیری کرد.
با ورزش و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات می توان جلوی حرکات نا به جای ستون مفصلی را گرفت و تا حدی مانع از درد شد.
عوارض بدخیم
به گفته ی متخصصان، اگر فشار روی نخاع صورت گیرد و شخص دیر به پزشک مراجعه
کند، عواقب غیر قابل برگشتی همچون فلج اندام تحتانی، فلج مثانه و عدم
توانایی در دفع ادرار و دستگاه گوارش رخ می دهد. همیشه دردهای " پس
سری"، ناشی از آرتروز نیست و گاهی ناشی از اسپاسم است که حتی در سنین
پایین نیز دیده می شود.
به گفته ی متخصصان ارتوپدی، ورزش،
فیزیوتراپی و استفاده از گردنبند طبی از مراحل درمان این بیماری است که
اگر بیماری با این روش ها کنترل نشد، در مراحل پیشرفته احتیاج به عمل
جراحی است و پزشک متخصص با خشک کردن مفاصل، دردی را که از حرکت 2 سطح
ناهموار آرتروز به وجود می آید متوقف می کند؛ لذا بهتر است کارمندان مستعد
این بیماری برای جلوگیری از بروز بیماری، گه گاه نسبت به تغییر جهت دادن
محل صفحه کلید، مانیتور و تغییر سطح صندلی خود اقدام کنند و هنگام
استراحت خود، از بالش هایی
استفاده کنند که روی آن راحت هستند، چرا که قانون خاصی در خصوص بالش زیر
سر به هنگام خواب وجود ندارد و تجربه می تواند در این خصوص به افراد کمک
کند.
آرتروز گردن
زنان خانه داری که هنگام انجام کارهای خانه به مدت طولانی سر خود را به
سمت پایین نگه می دارند در معرض ابتلا به آرتروز گردن قرار دارند.
زمان بروز آرتروز گردن پس از 40 سالگی است و این در حالی است که در صورت
رعایت نکردن نکات ایمنی در فعالیت های روزانه، سن ابتلا به آرتروز کاهش
می یابد.
خم نگه داشتن سر به طرف پایین در طول روز به مدت طولانی موجب ایجاد فشار
به مهره های گردن و دیسک بین مهره ها شده و آرتروز گردن را به دنبال
خواهد داشت. زنان خانه دار جهت پیشگیری از ابتلا به این عارضه هر یک ربع
ساعت باید یک بار به گردن استراحت داده و سر را به سمت عقب برگردانند،
همچنین باید سطح کار خود را بالا آورده تا مجبور به خم کردن سر و گردن
نباشند.
گردن، گذرگاه عصب های حسی بسیار مهم است که به سر و صورت ختم می شوند.
ستون فقرات در گردن شامل 7 مهره است که قابل حرکت هستند و این امکان را به
ما می دهند که گردن خود را به اطراف بگردانیم.
گردن به دلیل نرمی و قابلیت انحنا به آسانی می تواند در مواقع زمین
خوردگی یا تصادف صدمه ببیند و چون گردن ایستگاهی برای گذشتن رگ های مهم و
حساس به سر و مغز است، لذا آسیب گردن سبب قطع جریان خون و مشکلات حسی می
شود.
علل گردن درد متعدد است که بیشترین و مهم ترین آن با برخی مشاغل ارتباط دارد. در رانندگان کامیون،
اتوبوس و افرادی که مرتب رانندگی می کنند امکان ابتلا به گردن درد
بیشتر است. بعضی افراد که با ماشین های سنگین حرکت می کنند یا مجبور به بلند کردن بارهای سنگین هستند و با حرکت شدید و محکم شانه ها این عمل را انجام می دهند ممکن است دچار کوفتگی ماهیچه های گردن شوند. سائیدگی و پوسیدگی، پوکی استخوان
ها در سنین بالا و وجود آرتروز که تعداد زیادی افراد دچار آن هستند،
باعث ازبین رفتن فاصله بین استخوان ها شده و گردن درد ایجاد می کند.
ورزش غلط، به کار بردن متکاهای سفت و بالش های بزرگ و حرکت شدید سر و
گردن به طرف جلو از جمله عوامل ایجاد کننده ی دردهای گردن هستند.
متخصصان می گویند، بدون این که آمار دقیقی داشته باشیم در کشور ما به خصوص در سال های اخیر به علت افسردگی بعضی افراد، گرفتاری های شغلی، بدی تغذیه، عدم استفاده از میوه و سبزی و لبنیات به قدر کافی، دریافت ناکافی املاحی چون فسفر، کلسیم و ویتامین های
گوناگون و همچنین ورزش نکردن، بیماری های مفصلی و آرتروزهای منجر به
گردن درد هم مثل سایر بیماری های استخوان رو به افزایش است.
