مچ دستتان درد می کند؟
علل درد مچ دست
1- صدمه ناگهانی: اغلب آسیب های مچ زمانی رخ می دهد که شما بر روی دست خود بیفتید. این موضوع باعث رگ به رگ شدن و حتی شکستگی می شود. اگر استخوان مچ شکسته باشد، تغییر شکل مفاصل و ناتوانی در حرکت مچ از علائم آن است.
2- فشارهای تکراری: هر فعالیتی که باعث حرکت تکراری و طولانی مدت مچ دست شود، می تواند باعث التهاب بافت اطراف مفصل مچ شود.
3- آرتریت : ساییدگی و پاره شدن غضروف باعث استئوآرتریت می شود. وجود درد در قاعده انگشت شست ممکن است نشان دهنده استئوآرتریت باشد.
4-سندرم تونل کارپال: هنگامی که فشار زیادی روی عصب مدیان وجود داشته باشد، مچ دست متورم شده و این سندرم رخ می دهد. عضله انگشت شست، ضعیف شده و نمی توانید به خوبی چیزی را بگیرید. درد ممکن است تا ناحیه آرنج بالا رود.
در سندرم تونل کارپال، احساس درد، سوزش، بی حسی در کف دست، انگشت شست و دیگر انگشتان وجود دارد
سندرم تونل کارپال در موارد زیر رخ می دهد:
- فعالیت های تکراری با مچ دست از قبیل: تایپ کردن، خیاطی، نقاشی، نوشتن و ... .
- دیابت، سندرم قبل از قاعدگی، مشکلات تیروئید، آرتریت روماتوئید
- بارداری، یائسگی و یا دارای اضافه وزن
5- نقرس: هنگامی که بدن مقدار زیادی اسید اوریک تولید کند، نقرس بوجود می آید. اسید اوریک به شکل کریستال هایی در مفاصل ذخیره می شود.
6- بیماری شبه نقرس : رسوب کلسیم در مفاصل می باشد. معمولا مفاصل مچ دست و یا زانو را درگیر می کند و باعث قرمزی، درد و ورم می شود.
عوامل خطر
1- شرکت در ورزش: آسیب های مچ در بسیاری از ورزش ها شایع می باشد، از جمله: ژیمناستیک و تنیس.
2- فعالیت تکراری: تقریبا هر گونه فعالیتی که با دست و مچ کار می کند، از قبیل: بافندگی و کوتاه کردن مو. این نوع فعالیت ها اگر هر روز و با شدت انجام شود، می تواند باعث ناتوان شدن مچ دست و درد در آن ناحیه گردد.
3- بیماری ها و شرایط دیگر: دیابت، لوسمی، اسکلرودرمی، لوپوس و یا مشکلات غده تیروئید.
راه های تشخیص علت درد مچ دست
- معیانه بالینی توسط پزشک
- عکسبرداری
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- آرتروسکوپی : در این روش، برش کوچکی در پوست مچ ایجاد می کنند و ابزاری همانند یک مداد که حاوی چراغ و دوربین کوچکی است را وارد آن قسمت برش زده می کنند. تصاویر حاصله، بر روی مانیتور تلویزیون پخش می شود.
- الکترومیوگرام : هنگامی که عضله در حال استراحت قرار دارد، یک سوزن الکتریکی کوچک را در عضله قرار می دهند و فعالیت الکتریکی آن را ثبت می کنند.
چه زمانی باید به نزد پزشک رفت؟
تمام مچ دردها نیاز به پزشک ندارند.
رگ به رگ شدن کم معمولا با سرد کردن، استراحت و دروهای ضد درد تسکین می یابد.
اما اگر درد و التهاب بیشتر از چند روز طول بکشد و بدتر شود، بهتر است نزد پزشک بروید.
تاخیر در درمان می تواند باعث کاهش دامنه حرکت و ناتوانی طولانی مدت مچ گردد.
درمان درد مچ دست
- مصرف مسکن های ضد درد
- اگر یکی از استخوان های مچ دست شکسته باشد، گرفتن گچ و یا بستن آتل می تواند کمک کند.
- اگر مچ دست رگ به رگ شده باشد، بستن آتل می تواند از تاندون مجروح حفاظت کند و آن را بهبود بخشد.
- جراحی : مواقعی که شکستگی شدید باشد، یا در سندرم تونل کارپال و نیز برای ترمیم تاندون یا رباط، جراحی لازم است.
درمان های خانگی درد مچ دست
- مچ را بالا نگه دارید.
- به مچ استراحت دهید.
- یخ را بر روی مچ بگذارید.
- با باند کشی، مچ را بپوشانید.
- هر روز ورزش های انعطاف پذیری و تقویتی انجام دهید.
- بعد از حمام کردن، ورزش کنید، زیرا مچ دست گرم است و سفت نیست.
- هنگامی که مچ دست ملتهب است، ورزش انجام ندهید.
جلوگیری از درد مچ دست
- به مقدار کافی کلسیم مصرف کنید. حداقل 1200 میلی گرم در روز برای زنان بیشتر از 50 سال و 1000 میلی گرم در روز برای بالغین، کلسیم مورد نیاز است.
- افتادن از سمت جلو ممکن است باعث شکستن دست و مچ شود. لذا، کفش مناسب بپوشید، در محل تاریک، چراغ ها را روشن کنید و برای پله ها نرده بسازید.
- استفاده از لوازم محافظتی برای فعالیت های ورزشی.
- پوشیدن مچ بند برای ورزش هایی مانند فوتبال و اسکیت.
- اگر شما مدت طولانی با کامپیوتر کار می کنید، در حین انجام کار به خودتان استراحت دهید.
- هنگامی که مشغول تایپ کردن هستید، مچ دست را در موقعیتی مناسب قرار دهید.
- اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.
- مقدار زیادی آب بنوشید.
مچ درد ناشی از کار
سندرم تونل کارپال (Carpal tunnel syndrome)
علائم سندرم تونل کارپال (Carpal tunnel syndrome) با سوزش، بی حسی و
مورمور شدن انگشتان دست شروع می‌شود. ممکن است فرد در نیمه شب، بر اثر خواب رفتن دست و
بی حسی آن بیدار شود. تکان دادن دست و قرار دادن دست در آب اوضاع را کمی
بهتر می‌کند، اما روند بیماری هنوز ادامه دارد. بعد از چند ماه یا چند
هفته دست دچار ضعف شدید می‌شود و انگشتان حتی نمی‌توانند سبک‌ترین اشیا را
بگیرند و نگه دارند و دست قدرت خود را از دست می‌دهد.
این سلسله اتفاقات ناخوشایند ممکن است هر کدام از ما را بترساند و ما را
درباره استفاده همیشگی از دستانمان نگران کند. لازم نیست حتماً نوازنده
پیانو یا یک تایپیست حرفه‌ای باشیم تا ابتلا به این بیماری، ما را از کار
بیکار کند. در اثر ابتلا به این بیماری و از بین رفتن قدرت انعطاف
انگشتان، غذا خوردن، مسواک زدن و حتی لباس پوشیدن تقریباً غیرممکن می‌شود.
تونل کارپال چیست؟
تونل کارپال، کانالی در مچ است که عصب
میانی در آن قرار دارد. این عصب به انگشت شست و قسمتی از کف دست، انگشت
اشاره، انگشت میانی و نیمی از انگشت سوم حس می‌دهد. وقتی مچ دست در حالت
بدی قرار بگیرد، فضای کافی برای عصب مدیان(عصب میانی) وجود ندارد و به
این عصب فشار وارد می‌شود. همچنین وقتی این تونل ملتهب شود و آسیب ببیند،
به عصب هم صدمه وارد می‌آید که باعث سوزش و خارش، کرخ و بی‌حس شدن، ضعف یا
درد در انگشت‌ها می‌شود.
علایم
علایم شامل ضعف یا بی حسی در یک یا هر دو دست، مور مور شدن، سوزش و خواب رفتن انگشتان یک یا هر دو دست، درد
شدید دست به خصوص در ناحیه مچ دست، پخش شدن درد تا ناحیه آرنج، اختلال در
حرکت انگشتان، کاهش قدرت حمل وسایل و اشیا مانند کیف دستی و در موارد
شدید، تحلیل رفتن و ضعف در بافت ماهیچه‌ای اطراف شست می‌باشد.
چه کسانی مبتلا می‌شوند؟
بیشتر افراد در 30 تا 60 سالگی
دچار این عارضه می‌شوند. همچنین شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان
است، به طوری که زنان پنج برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا
می‌شوند.
این حالت ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و به هم خوردن تعادل مایعات بدن اتفاق بیفتد. برخی شرایط مانند بارداری و برخی بیماری‌ها مانند پرکاری تیروئید ، فشار خون بالا ، پوکی استخوان ، چاقی و دیابت هم با ابتلا به سندرم تونل کارپال ارتباط دارند.
درمان
خوشبختانه این بیماری دردناک قابل درمان است. روش‌های مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد.
اولین اقدام درمانی، ممکن است بستن شبانه انگشت‌ها با آتل یا نوارهای مخصوص به مدت چند هفته هنگام خواب باشد.
اگر نتیجه موفقیت آمیز نباشد، در طول روز هم بستن این نوارها و آتل توصیه می‌شود.
در مرحله بعد، ممکن است درمانهای دارویی آغاز شود. علایم معمولا با
درمانهای دارویی بهبود پیدا می‌کند، اما نهایتا 50 درصد موارد نیاز به
جراحی دارد.
جراحی تا 85 درصد موفقیت آمیز است، اما بهبود کامل چند ماه طول می‌کشد.
خانمهای خانه‌دار هم مراقب باشند
هر چند این عارضه بیشتر در مشاغل خاصی دیده می‌شود، اما این بیماری فقط مربوط به شاغلان نیست و خانمهای خانه‌دار هم باید مراقب باشند. انجام کارهای خانه می‌تواند باعث به‌وجود آمدن سندرم تونل کارپال شود.
لذا به خانم های خانه دار توصیه می شود:
* هنگام انجام کارهای خانه مانند گردگیری
، شستن ظروف و جارو کردن ممکن است دست شما در حالات بد و نامناسبی قرار
گیرد و این حالات، باعث ایجاد آسیب‌های اسکلتی عضلانی شود. به همین دلیل
توصیه می‌شود هنگام انجام کارهای خانه به وضعیت و نحوه قرار گرفتن مچ
دستتان توجه کنید.
* از انجام حرکات تکراری و کارهایی که نیاز به فشار و نیروی زیاد دارند، تا حد امکان خودداری کنید.
* از وسایل و تجهیزاتی که برای کاهش آسیب‌ها و جراحات مچ دست طراحی شده‌اند، استفاده کنید.
* برای راحت‌تر کار کردن و نیاز کمتر به نیروی زیاد سعی کنید کارها را به
روش آسان‌تری انجام دهید؛ مثلا برای شستن ظروف از ماشین ظرفشویی استفاده
کنید. در صورت شست‌وشوی ظروف با دست هم بهتر است ظرف‌ها را چند دقیقه در آب
گرم و مایع ظرف شویی قرار دهید تا هنگام شست‌وشو نیاز به فشار اضافی
نباشد و راحت‌تر تمیز شود.
* دستتان را در معرض ارتعاش قرار ندهید. برخی وسایل برقی مانند آبمیوه
گیری و چرخ گوشت ممکن است هنگام کار ارتعاش ایجاد کنند. دستتان را روی
بدنه آن ها قرار ندهید.
* به مدت طولانی و در یک حالت کار نکنید. هنگام کار استراحت‌های متوالی انجام دهید.
* هر وقت در دستانتان احساس درد و بی حسی کردید، دست از کار بکشید.
* در صورت احساس هر گونه ناراحتی و وجود علایم سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا نسبت به تشخیص و درمان به موقع اقدام کند.
مچ درد هنگام کار با موس
آشنایی با ماوس پدهای ارگونومیک
اگر محل قرار‌گیری ماوس، گوی چرخان، قلم نوری یا سایر دستگاه‌های ورود
اطلاعات، خیلی دورتر از جای اصلی کاربر، خیلی پایین یا بالا یا حتی خیلی
متمایل به یک سمت باشد، موجب بروز ناراحتی در شانه، آرنج، ساعد و مچ دست
می شود.
هرگز نباید مچ دست به سمت بالا خم شده باشد. اطمینان حاصل کنید که محل
نشستن شما اندکی بالاتر از میز کارتان است تا میز، کمی پایین تر از
ارتفاع آرنج تان قرار بگیرد. این حالت باعث می شود تا دست شما به راحتی و
در حالت طبیعی روی ماوس قرار داشته باشد.
برای کار کردن با ماوس، لازم است سطح زیر آن کاملاً پایدار و بدون حرکت باشد.
اگر در کارتان از گوی چرخان (trackball) استفاده می کنید، در واقع دارید
از گروه‌های مختلف عضلات و تاندون‌های خود کار می کشید (بیش از حد آنچه
برای کار کردن با یک ماوس مورد نیاز است). البته طراحی برخی از گوی‌های
چرخان می تواند باعث ناراحتی و حتی آسیب احتمالی به نواحی اطراف انگشت
شست شود، چون عمدتاً انگشت شست است که برای مانور دادن با گوی چرخان،
کشیده می شود.
معمولاً کسانی که با کامپیوتر کار می کنند، از ناحیه ی مچ دست دچار درد و
ناراحتی می شوند. علت این ناراحتی انحراف مچ دست و به هم خوردن حالت
طبیعی آن در هنگام استفاده از ماوس است.
لازم به ذکر است که علاوه بر استفاده از این پد ماوس‌ها، فرد باید پس از
هر 45 دقیقه کار با ماوس، 10 دقیقه به دست خود استراحت دهد و با انجام
حرکات ورزشی مناسب، مانند باز و بسته کردن انگشتان دست یا چرخش نرم و
آهسته مچ دست، فشارهای عضلانی را کاهش دهد.
وقتی مچ دست خم می شود، فشار زیادی به "عصب مدیان" یا "عصب پنجم" دست (از
وسط مچ عبور می کند تا به انگشتان برسد) که در کانال مچ دست (کانال
کارپال) قرار دارد، وارد می شود. کانال کارپال، تشکیلات کانال مانند
کوچکی در ناحیه ی مچ دست است که توسط هشت استخوان مچ و رباط‌های کارپال
محصور شده است.
زردپی که وظیفه ی خم کردن انگشتان را به عهده دارند و نیز عصب میانی، از
میان این کانال، از ساعد تا کف دست می گذرد. اگر فشارها به مچ دست ادامه
یابد، ممکن است، این عصب دچار التهاب شدید شده و درد، گزگز و سوزش در
ناحیه ی توزیع عصب پنجم در مچ دست احساس شود(تصویر بالا).
این حالت پس از مدت زمانی می تواند به بیماری با نام "نشانگان تونل
کارپال" منجر شود. سوزش دردناک انگشتان شست، نشانه و میانی دست، مشکل در
حرکت دادن انگشتان و از دست دادن چنگش قوی مانند در دست نگه داشتن اشیاء،
نشانه‌هایی از این بیماری است. یکی از راه‌های بسیار مؤثر در جلوگیری از
این آسیب، استفاده از «ماوس پدهای ارگونومی» است(تصویر بالا).
این موس پد‌ها با داشتن بالشتک باعث جلوگیری از انحراف مچ دست شده و در نتیجه فشار کمی به"عصب مدیان" وارد خواهد شد
دانستنی هایی درباره ی مچ درد
Carpal Tunnel Syndromeیکی از بیماری های بسیار رایجی است که متأسفانه در
گذشته چندان مورد تحقیق قرار نگرفته و تا حدی ناشناخته مانده است .
معمولاً مردم ، این بیماری را به عنوان " مچ درد" می شناسند که درد آن به
انگشت های دست ختم شد ه و حرکات دست را تا حدودی مشکل می سازد و ناتوانی
به وجود می آورد. امروزه این ناراحتی در میان کارگران و کارکنان کشورهای
صنعتی فوق العاده رایج است. این عارضه در میان کسانی که ساعات زیادی با
کامپیوتر کار می کنند؛ مانند صندوق دارها، ماشین نویس ها و کارگران
کارخانه های ماشین سازی و افرادی که به کارهای مکانیکی اشتغال دارند بسیار
رایج است. در حال حاضراین درد شناخته شده ، و قابل درمان است.Carpal در
پزشکی به معنی مچ دست راست وCarpel Tunnel کانالی است که عصب های بسیار
مهم (Median Nerve) را از مچ به انگشت های دست می رساند. این کانال همچنین
محل عبور (Tendon) است که شامل غضروف و استخوان های مچ دست) Carpel Bones
) است. به طور کلی نُه غضروف یک عصب حسی به نامMedian Nerve از تانـُل
کارپل عبور می کنند.
علل بروز این بیماری:
تحقیقات نشان می دهد از هر ده نفر
افرادی که به این ناراحتی دچار هستند ، یک نفر کسانی هستند که با دست
هایشان کار می کنند. خانمهای خانه دار ، تایپیست ها ، قصاب ها ، نجارها،
موسیقی دانان و خیاط ها بیشتر به این بیماری دچار می شوند . به عبارتی
این عارضه در میان زنان 40 تا 60 ساله و بخصوص زنان باردار رایج است ؛
زیرا در دوران بارداری به دلیل ترشحات زیاد هورمون ، غضروف شل شده و باعث
تورم می گردد. در ضمن این حالت در میان خانم هایی که قرص ضد بارداری مصرف
می کنند نیزدیده می شود . همچنین کسانی که از ناراحتی تیروئید رنج می برند
به دلیل نوسان هورمون به این بیماری دچار می گردند.فشار حاصله بر روی عصب
حسی میانی (Median) عامل این بیماری است . همچنین رماتیسم مچ و مفاصل دست
نیز از علل این بیماری به حساب می آیند.
نشانه های بروز بیماری :
یکی از نشانه های این بیماری بی
حسی و درد در سه انگشت اولیه و کف دست است. عموماً درد درهنگام شب به
سراغ بیمار می آید و با تکان دادن دست از بین می رود و اگر بازو به طرف
بالا نگهداشته شود درد شروع می شود. در این بیماری بعضی مواقع به دلیل
نارسایی، فرمانهای حسی ماهیچه های دست و انگشت ها کمتر می شود.
راه های بهبود و تسکین بیماری :
برای کم کردن درد ، دست را در حال عادی نگه دارید و آن را خم نکنید. اگر
درد تازه شروع شده است ، مقداری یخ روی محل درد قرار دهید تا تورم را از
بین ببرد. یخ را هر دو ساعت یکبار به مدت 20 تا 30 دقیقه روی محل درد
بگذارید. اگر دردتان کهنه است ، هر یک ساعت به مدت 20 دقیقه وسیله گرم
کننده ای را روی محل درد بگذارید.
درمان بیماری با طب سوزنی :
طب سوزنی دراین بیماری کمک
بسیار می کند . این کار با استفاده از سوزن های مخصوص روی نقاطی که مسیر
انرژی در حرکت است زده می شود . البته اکنون جراحان نیز با جراحی موافق
نبوده و مایلند که بیمار از مچ بند و دست بند به صورت تمام وقت استفاده
کند تا بهبود یابد. البته ناگفته نماند که ویتامین6 Bدر بهبود این عارضه
بسیار مؤثر است و می تواند عامل مهمی در از بین بردن تورم باشد.
همانطور که گفته شد طب سوزنی در درمان این بیماری مفید بوده و از دیدگاه درمانهای طبیعی یا تغذیه نیز اهمیت زیادی دارد.
غذایی که مصرف می کنید باید مملو از ویتامینB6 باشد . این ویتامین را می
توانید درغلات ، جگر، دل و قلوه حبوبات و همچنین سبزیجات سبز تیره بیابید.
سعی کنید از غذاهای تازه استفاده کنید و حتماً یک الی دو وعده سالاد با
سبزیجات سبز را در رژیم روزانه خود قرار دهید. کرفس را به واسطه وجود سدیم
به میزان فراوان استفاده کنید.
از خوردن کافئین که در قهوه ، شکلات و کاکائو موجود است جداً پرهیز کنید .
نوشابه های گازدار و الکلی و مواد غذایی که شامل اسید اگزالیک (Oxalic
acid) هستند مانند اسفناج ، ریواس و عدس و شکلات را به هیچ وجه استفاده
نکنید .
هر روز صبح محلولی از یک لیوان آب به همراه کمی لیمو ترش تازه بنوشید . در
صورت تمایل می توانید یک قاشق پودر مخمر نیز به این محلول اضافه کنید.
نوشیدن یک لیوان آب هویج تازه نیز بسیار مفید است.
