استان چهارمحال وبختیارى
استان چهارمحال وبختیارى◊ جغرافیای تاریخی استان ◊ جغرافیای طبیعی و اقلیم استان ◊ موقعیت جغرافیایی و تقسیمات ---------- استان ◊ وضعیت اجتماعی و اقتصادی استان
موقعیت جغرافیایى و تقسیمات سیاسى استان استان چهار محال و بختیارى در قلمرو مرکزى رشته کوه‌هاى زاگرس بین پیشکوه‌هاى داخلى و استان اصفهان استقرار یافته است. این استان از شمال و شرق به استان اصفهان، از غرب به استان خوزستان و از جنوب به استان کهگیلویه و بویراحمد محدود است.
استان چهارمحال و بختیارى حدود ۵۳۲۱۶ کیلومتر مربع مساحت دارد و بین ۳۱ درجه و ۱۴ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۴۷ دقیقهٔ عرض شمالى و ۵۹ درجه و ۴۹ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۲۴ دقیقهٔ طول شرقى قرار گرفته است.
براساس آخرین تقسیمات سیاسى کشور، استان چهار محال و بختیارى ۵ شهرستان، ۱۷ شهر، ۱۰ بخش و ۳۴ دهستان دارد. شهرستان‌هاى این استان مشتمل است بر شهر کرد، بروجن، لردگان، فارسان و اردل.
جغرافیاى طبیعى و اقلیم استان استان چهار محال و بختیارى در ناحیهٔ مرکزى سلسله جبال زاگرس که از شمال غربى به جنوب شرقى امتداد دارد استقرار یافته است. بلندترین نقطهٔ استان در ناحیهٔ غربى با ۴۵۴۸ متر ارتفاع، قلهٔ زردکوه بختیارى و پست‌ترین نقطهٔ آن، ناحیهٔ سپید دشت و لردگان در قسمت شرقى چهار محال است. از کوه‌هاى مرتفع استان، زردکوه، بزکوه، سبزکوه، سفیدکوه، کارکنان، منگشت، سالداران، جهان‌بین و کوه ریگ را مى‌توان نام برد. این کوهها کانون اصلى آبخیز رودخانه‌هاى دائمى زاینده رود و کارون هستند که در سراسر سال پوشیده از برف مى‌باشند و جزو حوزه‌هاى آبگیر دائمى ایران به شمار مى‌روند. این کوهها از شمال غربى به جنوب شرقى امتداد دارند و از غرب به شرق، از بلندى ارتفاعات و تراکم آن‌ها کاسته شده و به درههاى باز و دشت‌هاى نسبتاً وسیع ختم مى‌شوند. در شرق استان، دشت‌هاى محدودى از قبیل لار، فرادنبه، کیار و خانمیرزا و در جنوب غربى و جنوب شرقى آن دشت‌هاى نسبتاً وسیعى از جمله لردگان، فلارد و گندمان قرار گرفته‌اند.
منطقهٔ چهارمحال و بختیارى به علت کوهستانهاى بلند و ارتفاعات برفگیر، در فصل زمستان از برف پوشیده مى‌شود. کوه‌هاى مرتفع این منطقه، کانون ذخیره آبهاى روان دائمى و منشأ و سرچشمهٔ شبکهٔ آبهاى جارى استان هستند. زردکوه بختیارى از کوهستانهاى آبگیر دائمى استان است و دو رودخانهٔ دائمى ایران یعنى زاینده‌رود و کارون از ارتفاعات آن سرچشمه مى‌گیرند.
به دلیل جهات شیب ارتفاعات بختیارى که از شمال غربى به جنوب شرقى کشیده شده‌اند، شبکه آبهاى روان منطقه به دو قسمت عمده تقسیم مى‌شوند. قسمتى به سمت بستر شیب شرقى سرازیر شده و حوزهٔ زاینده رود را تشکیل مى‌دهند و قسمت دیگرى به سمت غرب و جنوب غربى جریان یافته و حوزهٔ کارون علیا را به وجود مى‌آورند.
با توجه به عوارض طبیعى، موقعیت جغرافیایى و توپوگرافى استان از یک سو و کمبود ایستگاه‌ها و آمار هواشناسى از سوى دیگر جزئیات ویژگى‌هاى آب و هوایى تمام مناطق به طور دقیق و علمى روشن نشده است.
به طور کلى در ارتفاعات بالاى ۲۰۰۰ متر که مساحت عمدهٔ استان را در بر گرفته است، ریزش برف و باران از اواسط پائیز تا فروردین ادامه دارد. ولى در مناطق پست که درجهٔ حرارت در تابستان به بیش از ۴۰ درجهٔ سانتى‌گراد مى‌رسد، حجم نزولات جوى کمتر است. بدین ترتیب، از شمال به جنوب ضمن کاهش ارتفاعات، دما افزایش مى‌یابد. فصل سرما از اواسط آبان آغاز مى‌شود و ۴ تا ۵ ماه ادامه پیدا مى‌کند. سردترین ماه‌هاى سال استان، دى و بهمن است. براساس گزارش ایستگاه سینوپتیک شهر کرد، در سال ۷۱ متوسط درجهٔ حرارت ۱۰/۳ درجهٔ سانتى‌گراد، حداکثر مطلق درجهٔ حرارت ۳۵/۲ و حداقل مطلق آن ۱۵/۶- درجهٔ سانتى‌گراد بود در همین سال میزان بارندگى سالانه ۴۲۶ میلى‌متر و تعداد روزهاى یخبندان ۱۲۷ روز ثبت شده است. از اردیبهشت تا آبان در شمار ماه‌هاى خشک و ماه‌هاى آذر، دى، بهمن و اسفند جزو ماه‌هاى یخبندان به شمار مى‌رود.
با توجه به اختلاف ارتفاع در سطح استان، زمان و مکان بارش از شرایط یکسانى برخوردار نیست. در مناطق کم ارتفاع از قبیل دشت شهر کرد، چغاخور و گندمان ماه‌هاى آبان و اردیبهشت و در درههاى زردکوه و دوپلان (بین سرچشمه‌هاى آب سبز و ماربره) ماه اردیبهشت پر باران‌ترین ماه‌هاى سال است. نوع بارش در مناطق مرتفع عمدتاً برف و در مناطق کم ارتفاع باران است.
استان چهارمحال و بختیارى تحت تأثیر بادها و توده‌هاى هواى غربى ایران قرار دارد. این بادهاى بارانزا به طرف رشته کوه‌هاى زاگرس حرکت مى‌کنند و در برخورد با آن سبب ریزش برف و باران مى‌شوند. نقاط کفه‌اى از جمله دشت‌هاى شهر کرد، لردگان، کیار و گندمان در معرض بادهاى جنوب غربى و غرب قرار گرفته و در طول زمستان با سوز و سرما همراه هستند. در حالى که در درهٔ دوپلان، آب سبز و دامنه‌هاى غرب دوپلان، حصارهاى کوهستانى مانع وزش سریع باد و سوز آن مى‌شوند. مناسب‌ترین ماه‌هاى سال براى مسافرت به استان و بهره‌گیرى از اقلیم و مناظر زیباى آن، ماه‌هاى فصل تابستان است؛ در حالى که پربرفى دامنه‌هاى ارتفاعات بختیارى، به ویژه زردکوه براى انجام انواع اسکى‌هاى آلپى و اسکاندیناوى در روزهاى آفتابى زمستان بسیار مناسب است.
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد