استان آذربایجان غربی

استان آذربایجان غربی

استان آذربایجان غربی با احتساب دریاچه ارومیه حدود ۴۳۶۶۰ کیلومتر مربع مساحت دارد. این استان که در شمال غرب ایران واقع شده ۶۵/۲ درصد از مساحت کل کشور را تشکیل میدهد.
موقعیت جغرافیایی استان آذربایجان غربی

استان آذربایجان غربی از طرف شمال و شمال شرق با جمهوری آذربایجان و ارمنستان، از غرب با کشورهای ترکیه و عراق ، از جنوب با استان کردستان و از شرق با استان آذربایجان شرقی و زنجان همسایه است .بر اساس آخرین آمار تقسیمات کشوری این استان دارای ۱۲ شهرستان ، ۲۸ بخش ، ۱۴ شهر ، ۱۰۳ دهستان و ۳۲۲۷ آبادی دارای سکنه میباشد و مرکز آن شهر تاریخی ارومیه است .
استان آذربایجان غربی یکی از مناطق کوهستانی کشور است و توپوگرافی متنوع و گسترده ای دارد. بر اساس ساختار طبیعی استان ، اکوسیستمهای ویژه ای از ترکیب گیاهان در سطوح مختلف پوشش گیاهی در اشکورهای مختلف توپوگرافی به وجود آمده است که اهم آنها به شکل جنگلها و مراتع خودنمایی میکنند. این استان عمدتاً تحت تاثیر جریان هوای مرطوب اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه است، ولی در برخی از ماههای زمستان، توده هوای سردی از اطراف شمال، هوای مدیترانه ای آن را متاثر کرده و موجب کاهش قابل توجه دما می شود .
از نظر تاریخی ، تاریخ باستانی آذربایجان با تاریخ قوم ماد در آمیخته است. قوم ماد پس از مهاجرت به ایران آرام آرام قسمتهای غربی ایران از جمله آذربایجان را تصرف کردند . مقارن این ایام دولتهایی در اطراف ‎آذربایجان وجود داشت که از آن جمله میتوان به دولت آشور در شمال بین النهرین ، دولت هیق در آسیای صغیر ، دولت اورارتو در نواحی شمال و شمال غرب ، اقوام کادوسی در شرق و کاسیها در حوالی کوههای زاگرس اشاره کرد . بعد از تاسیس دولت ماد ، آذربایجان به ماد کوچک معروف شد و مشتمل بر شهرهای قدیمی همدان ، ری ، اصفهان و کرمانشاه بود . بعد از غلبه اسکندر مقدونی به ایران ، سرداری به نام آتورپات در آذربایجان ظهور کرد و از اشغال آن توسط یونانیان ممانعت به عمل آورد . از آن به بعد این سرزمین به نام آتورپاتگان معروف شد . آتورپات به پادشاهی رسید و آن ناحیه را مستقل اعلام نمود . حکومت جانشینان آتورپات در آذربایجان در زمان اشکانیان نیز ادامه یافت و این منطقه توانست کماکان استقلال خود را حفظ کند . سر انجام اردشیر بابکان موسس سلسله ساسانی بر حکمرانان آذربایجان استیلا یافت.

صنایع دستی استان آذربایجان غربی به شرح زیر است:
انواع قالی و گلیم, نساجی سنتی, رنگرزی و چاپهای سنتی, رودوزی و بافتنی, سفالگری و سرامیک سازی, فرآورده های پوست و چرم, هنرهای مرتبط با فلز, چوب, حصیربافی , طراحی سنتی و نگارگری, صحافی و جلدسازی سنتی, گیوه دوزی و نمد مالی.
قالی بافی:
در مورد قالی های استان آذربایجان غربی تاریخ دقیقی در دسترس نیست و نقشه خاصی که مربوط به استان باشد نیز وجود ندارد. ولی هم اکنون تقریباً نقشة سایر مناطق را می بافند. در آذربایجان غربی, به دلیل نزدیکی و همجواریش با استان آذربایجان شرقی -که یکی از مراکز عمده قالیبافی در دنیا است – قالیبافی متداول می باشد. مهمترین مراکز قالیبافی استان شهرهای تکاب و میاندوآب و مناطق روستایی و عشایری آن است.
گلیم بافی:
در بخشهایی از استان, گلیم سوماک نیز بافته می شود.
رنگرزی و چاپ های سنتی:
کلیه فرآورده هایی که بوسیله قلم مو, قالب و شابلون, رنگ آمیزی می شود و پذیرای نقش می شود جزو چاپ های سنتی به حساب می آیند. البته در آذربایجان غربی عمدتاً در زمینه رنگرزی فعالیت می شود.
رودوزی:
رودوزی های استان عمدتاً در زمینه «ممقان دوزی» انجام می شود. این هنر- صنعت که تولیدش در انحصار زنان و دختران خانه دار است. مواد اولیة مورد نیار نخ ابریشم رنگین پارچه است. بیشتر محصولات این رشته در تهیه کلاه است. البته در حال حاضر زیرلیوانی, کمربند , کفش , جلیقه, رومیزی نیز تهیه می شود.
این رشته از سوزندوزی از بخش هایی است که طی آن زمینه اساسی پارچه را از بخیه می پوشانند و زمینه تازه ای از نقش و نگار ایجاد می شود. طرحهای سوزندوزی عمدتاً ذهنی و ملهم از برداشت های شخصی هنرمند است.
شهرستانها
۱-بوکان
۲-چالدران
۳-خوی
۴-مهاباد
۵-ماکو
۶-میاندوآب
۷-نقده
۸-ارومیه
۹-اشنویه
۱۰-پیرانشهر
۱۱-سلماس
۱۲-سردشت
۱۳-شاهین دژ
۱۴-تکاب
بناهای یادبود تاریخی
۱-کاخ باغچه جوق ، ماکو
۲-تپه باستانی حسنلو
۳-پل خاتون ، خوی
۴-بازار خوی ، خوی
۵-بازار ارومیه ، ارومیه
۶-پل پنج چشمه ، ماکو
۷-آرامگاه سه گنبد ، ارومیه
۸-قلعه تخت سلیمان ، تکاب
بناهای یادبود مذهبی
۱-امامزاده برکشلو ، ارومیه
۲-مسجد مطلب خان، خوی
۳-مسجد جامع ارومیه ، ارومیه
۴-کلیسای قره (طاطاووس ) ،خوی
۵-مسجد سردار ، ارومیه
۶-کلیسای سورپ سرکیس ،خوی
جاذبه های طبیعی
۱-رودخانه ارس
۲-دریاچه ارومیه
فرهنگ و هنر
۱-موزه ارومیه،ارومیه
۲-عشایر قزلباش