نگهداری و تعمیرانت

فهرست مطالب           
1 – تعریف کلی
2 – هدف از ایجاد PM
3 – مزایای انجام صحیح PM
4 – روش انجام PM
5 – PM و مشخصات خرید
6 – هزینه انجام PM
7 – تاسیس سازمان PM
8 – درک شرایط موجود
9 – درجه بندی تجهیزات
10 – درجه بندی نکات کنترل
11 – برنامه کنترل
12 – یادداشت نتایج کنترل
13 – انجام کنترل
14 –  فرم گزارش اشکال
15 – استاندارد روغنکاری
16 – نوع روغن
17 – دستور روغنکاری
18 – استاندارد تعمیرات
19 – نوع تعمیرات
20 – برنامه ریزی تعمیرات
21 – ثبت نتیجه تعمیرات
22 – کنترل لوازم یدکی
23 – مزایای انجام PM
  

مقدمه :
با نگاهی دقیق به صنعت مملکتمان که وارث آن هستیم و درک ویژگیهای آن این باور را در اذهان زنده میسازد که اساسی ترین مشکلات صنایع کارخانه ای را در شیوه های هدایت و سیستم های اجرایی عملیات تولید باید جستجو کرد . با توجه به اهداف استراتژیک صنعت که در استفاده از حد اکثر ظرفیت واحدهای صنعتی ، بالابردن کیفیت محصولات ، کاهش قیمتهای تمام شده و بالابردن درصد ساخت قطعات داخلی خلاصه میشود ، درمیابیم که استفاده از شیوه های نوین اجرایی در تولید و خدمات جانبی آن ضروری میباشد .
استفاده از سیستمهای " نگهداری و تعمیربرنامه ریزی شده " در کارخانجات که یکی از روشهای آن PM نامیده میشود ، یکی از موثرترین شیوه ها در جهت نیل به اهداف فوق میباشد .
هدف از اعمال شیوه های نگهداری و تعمیر برنامه ریزی شده را میتوان بهینه کردن و تضمین کمیت و کیفیت تولید در جهت  حداکثر بهره وری دانست .

1 – تعریف کلی
کلمه Preventive Maintenance به معنای نگهداری پیشگیرانه میباشد و هدف از آن بالا بردن میزان ساخت و یا تولید از طریق عملیات مطمئن و قابل اطمینان در کارخانجات میباشد به عبارت ساده تر PM به منظور کم کردن میزان افت تولید در اثر خرابی و یا اشکالات دستگاهی میباشد
همچنین PM به معنای نگهداری تجهیزات و ماشین آلات در بهترین شرایط کاری در تمام مدت بوده و عمر ماشین آلات را بالا برده ، شرایط کاری را مناسب نموده و زمینه تولید محصولاتی با کیفیت بالاتر را فراهم مینماید .

2 – هدف از ایجاد PM
- بهره وری بیشتر
- تولید با ارزش زیاد
- هزینه کمتر
- تولید در فرصت خوب و مناسب
- هزینه کمتر برای نگهداری و تعمیرات
- افت کمتر در تولید
- بالابردن ایمنی
- بهبود محیط کار
- بالا بردن سود برای کارکنان
3 – مزایای انجام صحیح PM
- میزان افت تولید را که در اثر توقف احتمالی ماشین آلات پیش می آید را کاهش میدهد
- هزینه های نگهداری را کاهش میدهد
- تعداد محصولات معیوب را کاهش میدهد
- میزان تولید را بالا میبرد
- نیاز به تجهیزات یدکی را کم کرده ، بنابراین میزان سرمایه گذاری را کاهش میدهد
- انبار کردن تجهیزات یدکی ، ماشین آلات و لوازم یدکی را آسان نموده و حجم انبار را کاهش میدهد .
- هزینه های تولید را کاهش میدهد
- ایمنی کارکنان و محافظت تجهیزات را بالا میبرد
- شرایط محیط کار را بهبود میبخشد
- تاخیر در برنامه تولید را به حداقل میرساند
- عمر ماشین آلات را بالا میبرد
تذکر: ممکن است در اولین مرحله انجام PM اشکالات متعددی که مسلتزم مخارج تعمیراتی زیاد باشد نمایان گردد.
بهرحال لازم به ذکر است رسیدگی به موقع اشکالات را کاهش داده و میزان کارائی دستگاه را بالا میبرد.

4 – روش انجام PM
درابتدا برای اینکه PM را به خوبی انجام دهیم بایستی تجهیزات و ماشین آلات موجود را بطور کامل در شرایط کاری بازرسی نماییم . در این مرحله در نظر داشته باشید اگر همکاری کلیه کارکنانی را که در قسمتهای مختلف انجام وظیفه مینماید جلب ننمایید انجام صحیح PM بطور رضایت بخش امکان پذیر نخواهد بود .

5 – PM و مشخصات خرید
در جهت انجام PM خوب برای تجهیزات باید اطلاعات کاملی در مورد آن دستگاه و یا تجهیز داشته باشیم که به عنوان مثال میتوان به آیتمهای زیر اشاره نمود :
- نقشه کلی ماشین
- راهنمای طرز کار
- دستورالعمل روغنکاری
- لیست لوازمات یدکی
- و....

6 – هزینه انجام PM
بودجه ای که برای انجام PM در نظر گرفته میشود بایستی بطور صحیح مصرف گردد ، بدین منظور بایستی مخارج انجام PM دقیقا" برآورد شده و هزینه واقعی مصرف شده بطور دقیق ثبت گردد .
به عنوان مثال میتوان هزینه های انجام شده را در موارد زیر دید
- هزینه برآورد شده هزینه واقعی تعمیرات
- هزینه خرید و یا ساخت قطعات
- زیان ناشی از توقف ماشین
شایان ذکر است زمانیکه PM بطور مطلوب انجام گردد اما با تکنولوژی صحیح ، نگهداری و اجرای صحیح همراه نباشد نمیتوان کارایی را بالا برد . یکی از ارکان اصلی انجام PM مطابقت کردن با "نگهداری" یا " عملکرد" دستگاه میباشد . بنابراین هدف از انجام PM نه تنها بهبود نگهداری بلکه عملکرد و تولید نیاز میباشد .

7 – تاسیس سازمان PM
برای انجام PM موثر سازمان PM بایستی دقیقا" و بطور صحیح اجرا گردد که میتوان شامل قسمتهای زیر باشد:
- مهندسی : تهیه تجهیزات ، استاندارد کارکرد ماشین ، استاندارد بازرسی و کار ، تهیه نقشه های تجهیزات و ماشین آلات ، تحقیق و اصلاح ، بررسی تغییرات مفید ، کنترل روغنکاری ، بررسی علل مشکلات و تعمیرات لازمه
- بازرسی : بازرسی دقیق ، بازرسی طرز کار ، بررسی علل مشکلات ، روش ساخت و تعمیرات لازمه
- کنترل : کنترل جدولها ، کنترل لوازم یدکی ، سفارش تعمیرات به تعمیر کاران ، تنظیم یادداشتها ، ارزیابی و بررسی PM و تهیه گزارشات
همچنین برای انجام امور فوق بایستی ارتباط دائم با قسمت تولید برقرار گردد تا اشکالاتیکه در ساخت وجود دارد کاملا" محسوس گردد.

8 – درک شرایط موجود
اگر شرایط موجود رضایت بخش بوده و موردی برای اصلاح وجود ندارد انجام PMهیچگونه نتیجه مثبت نخواهد داشت . بنابراین قبل از انجام PM بایستی یک آزمایش دقیق انجام گردد .

9 – درجه بندی تجهیزات
توصیه میگردد که PM را در ابتدا در مورد تجهیزاتی که استفاده و بهره بیشتری دارند انجام گردد . برای این منظور کلیه تجهیزات بایستی در رابطه با انجام PMدرجه بندی گردیده و عملیات برطبق درجه بندی انجام گردد .
کارکنان با تجربه ای که در قسمت نگهداری و تولید همکاری دارند بایستی در درجه بندی تجهیزات شرکت نمایند . اهمیت تجهیزات ، سالهای کارکرد ، انجام کار ، دقت ماشین مربوطه بایستی کاملا" مورد نظر گرفته شود .

10 – درجه بندی نکات کنترل
هنگامی که درجه بندی ماشین مشخص گردید ، بایستی آزمایش برای مشخص کردن اینکه کدام قسمت دارای اهمیت بیشتر یا کمتر برای بهره وری انجام PM است شروع گردد  .

11 – برنامه کنترل
افرادی که مسئولیت کنترل را به عهده دارند بایستی برنامه کنترل سالانه و ماهانه را تنظیم نموده و به اطلاع کلیه قسمتها برسانند تا برنامه کنترل بدون اشکال انجام شده و در امر تولید خللی ایجاد نگردد .

12 – یادداشت نتایج کنترل
نتیجه حاصله از کنترل بایستی به دقت ثبت و به اطلاع پرسنل مربوطه برسد.

12 – انجام کنترل
کنترل دائمی : کنترلی که متناوبا" در فواصل کمتر از یکماه انجام گیرد
 کنترل دائمی بایستی درباره نحوه روغنکاری ، تمیز نمودن و نحوه کارکرد ماشین انجام گیرد
 کنترل دائمی باید بطور روزانه انجام گیرد
کنترل دائمی باید قبل از شروع تولید انجام گیرد
کنترل متناوب : کنترلی که در فواصل بیش از یکماه باید انجام گیرد
 کنترل متناوب باید توسط افرادی که برنامه ریزی تشخصی میدهد انجام پذیرد
 تعیین انجام روغنکاری باید توسط افراد از قبل تعیین شده انجام گیرد
13 –  فرم گزارش اشکال
هنگامی که یک اشکال غیرقابل پیش بینی شده و یا موضوع غیر عادی در کنترلها اتفاق افتاد لازم است گزارشی از بروز اشکال به سوپروایزر ارائه گردد
14 – استاندارد روغنکاری
روغنکاری شامل صفحات اصطحکاک ، وسایل روغنکاری و نوع روغن میباشد . برای کنترل دقیق و صحیح روغنکاری ، تهیه برنامه قبلی برای روغنکاری ضروری است . روغنکاری که خوب برنامه ریزی گردد مطمئنا" از اشکالات بعدی جلوگیری خواهد نمود .
بدین منظور نوع روغن ، نقاطی که باید روغنکاری شود ، دفعات روغنکاری و میزان روغن بایستی دقیقا" مشخص گردیده و در جدول روغنکاری ثبت گردد .

15 – نوع روغن
برای انتخاب روغن ، پیشنهاد میشود که به اطلاعات فنی مربوط به راهنمای روغنها و یا اطلاعاتی که همراه دستگاه فرستاده شده است مراجعه گردد .

16 – دستور روغنکاری
دفعات روغنکاری بهتر است که بر طبق جدول زیر انجام پذیرد
روزانه = اپراتور ماشین
هفتگی = اپراتور ماشین
ماهانه = تکنسین
* نحوه روغنکاری بایستی به هنگام کنترل دائمی و کنترل متناوب بازرسی گردد *
* ابزار و وسایل روغنکاری باید حتی المکان یکسان بوده و در جای مشخصی قرار بگیرند .

17 – استاندارد تعمیرات
هنگامی که در کنترل و یا در حین کار موضوع غیر عادی و یا عیبی مشاهده گردید یا بطور ناگهانی اشکالی رخ داد بایستی بر طبق روش اجرایی عمل نمود .

18 – نوع تعمیرات
تعمیرات میتواند به تعمیرات فوری ، تعمیرات غیر عادی و تعمیرات کلی تقسیم گردد .
تعمیرات فوری : تعمیراتی که بلافاصله پس از بروز اشکال بایستی انجام گردد
تعمیرات غیر عادی : هنگامی انجام میگردد که به هنگام کنترل اشکالی رخ دهد .
تعمیرات کلی : به منظور بهبود طرز کار ماشین از این نوع تعمیر استفاده میگردد .

19 – برنامه ریزی تعمیرات
در مورد تعمیرات کلی ، کارکنان بایستی برنامه تنظیمی دوره ای و یا ماهانه داشته و قبلا" مراتب را به اطلاع سوپروایزر قسمت مربوطه برسانند بطوریکه انجام تعمیرات در روند تولید خللی وارد ننماید.

20 – ثبت نتیجه تعمیرات
نتیجه تعمیرات بایستی ثبت گردند تا در مورد نگهداری ماشین و بهبود وضعیت تولید آن استفاده گردد.

21 – کنترل لوازم یدکی
با مراجعه به گزارش تعمیراتی ، بایستی لیست لوزام یدکی تهیه گردیده و لوزام یدکی ضروری به تعداد لازم همیشه در انبار موجود باشد .

22 – مزایای انجام PM
-  زمان توقف ماشین آلات را کاهش میدهد
- تعداد دفعات اشکالات ناگهانی را کاهش میدهد
- آگاهی به اهمیت نگهداری را بالا میبرد
- زمان انجام تعمیرات را کاهش میدهد
- و...
** لازم به ذکر است نتیجه انجام PM بلافاصله معلوم نمیشود ، بهرحال کاملا" واضح است که انجام PM از بروز اشکالات کاسته و از افت تولید کم میکند و سود را بالا میبرد .