رییس جمهور سابق کشورمان با اشاره به مشکلات متعدد پیش روی دولت و عدم بهره مندی این دولت از هاله نور و معجزه حل کردن یک شبه مشکلات بر یاری رساندن بر دولت تدبیر و امید تاکید کرد و خطاب به دانشجویان اظهار داشت:« بهنگام نقد نباید فقط سراغ دولت بروید.دولت توسعه گرا و برآمده از خواست مردم و اهل تحمل است.در ابتدا برای نقد باید به سراغ بخش هائی از قدرت بروید که تحمل کمتری دارد.»
متن گزیده سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی در دیدار با شورای عمومی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران:
« مردم ما تا اخرین لحظات تردید داشتند نمی دانستند چه بکنند سه روز فرصت کمی برای تصمیم گیری بود معتقدم اگر زمان بیشتری در انتخاب در اختیار بود مردم بیشتر از این اشتیاق خود را نشان می دادند.ابتدا جناب اقای هاشمی ثبت نام کردند به نظر می رسید رای ایشان یک رکورد باشد حوادثی پیش آمد که می دانید و بعد معلوم نبود چه کسی کاندیدای نهایی است و خوشبختانه این شعور و روشن بینی و تدبیر وجود داشت که با یک کاندیدا به صحنه بیاید و در نتیجه حاصل کار هم همین شد که می بینید.»
رئیس موسسه بین المللی گفت و گوی فرهنگ ها و تمدن ها تصریح کرد:« امروز همه احساس می کنند که فضا تغییرکرده است و واقعا باید قدر فرصت پیش آمده را برای انقلاب و کشور دانست شما و ما نباید خیلی ایده الی فکر کنیم باید با توجه به واقعیت ها سعی کرد که انشالله امور به خوبی پیش برود.»
«خیال نکنید دولتی که سر کار می آید هر آن چه را که می خواهد می تواند انجام دهد خیلی چیزها را نمی تواند انجام دهد.باید امکانات و نیز موانع را در نظر گرفت و واقع بینانه داوری کرد.الان وقتی خودم را جای اقایان می گذارم درک می کنم که چقدر مشکلات سنگین است. مشکلات بسیار زیاد است و توقعات فراوان و کسانی هم باحسن نیت یا سوء نیت ممکن است به انتظارات و توقعات دامن بزنند ولی باید دید در مقام عمل چه چیزشدنی است و در شدنی ها اولویت کدام است؟»
رئیس جمهور اسبق کشورمان تاکید کرد:« این دولت که هاله نور ندارد و نمی تواند بصورت معجزه آسا یک شبه همه چیز را درست بکند، ما نباید به طلبکار از دولت دامن بزنیم .»
«ما یقین داشتیم تعداد زیادی از زندانیان در عید غدیر آزاد می شوند و پرونده محصوران برای رسیدن به حل به جریان می افتد که ظاهرا فعلا منتفی شده که باعث تاسف است در حالی که خیر همه در آن بود.»
خاتمی افزود:« در حادثه مثبتی که در جریان انتخابات رخ داد نقش و مواضع رهبری تاثیر مثبت داشت واقعا باید به آن اعتراف بکنیم و قدر بدانیم ولی این طور نیست که جریاناتی که به هر حال خود را زیانکار می بینند آرام باشند.»
رئیس بنیاد باران با بیان اینکه «امروز با کمال تاسف بعضی تلاش ها صورت می گیرد تا دولت را ناکارآمد نشان دهند»، اظهار داشت:« مگر چقدر از عمر دولت گذشته است که بخواهیم همه چیز را حل کند؟امید این است که گشایشی بیشترایجاد شود و ما هم نباید دولت را تحت فشار قرار دهیم و باید نسبت به آنان که می خواهند دولت را تحت فشار قرار دهند نصیحت کنیم و احیانا برنامه های نادرست آنان را افشاء کنیم.»
رئیس دولت اصلاحات هشدار داد:« می خواهند آقای رییس جمهور را از عقبه اش جدا کنند و از طرفی چنان وانمود کنند که دولت ناکارآمد است .باید متوجه باشیم خیلی در زمین صاف و همواری راه نمی رویم.»
«دانشجو اگر می خواهد دانشجو بماند و وفاداربه ارمان ها باشد باید نقد کند، اگر نقد نکند و بله قربان گو باشد از حرکت دانشجویی انحراف پیدا کرده است و نمی تواند از جامعه نمایندگی بکند.حرکت دانشجویی یک رو به مردم دارد تا نیازها و مقتضیات و دردها را بشناسد؛ یک رو به حکومت دارد برای نقد خیرخواهانه و این وظیفه همه نهادهای مدنی است.»
« باید متوجه باشیم نباید در این مرحله که دولت از هر جهت در فشار است هدف نقد را دولت بگذاریم البته باید همه حرف هایمان را محترمانه بگوئیم.منتهی باید با تامل و تحقیق مشخص کنیم که کشور ما و دولت در چه موقعیتی است.»
« متاسفانه خشونت افسار گریخته؛در دنیای اسلام بیداد می کند .انجمن اسلامی باید بداند که دو نگاه به مسائل دین و جامعه اسلامی وجود دارد نگاه ظاهر گرای ظاهر پرست خشونت طلب ماتریالیست آگاهانه به عنوان ماتریالیسم را به کار بردم زیرا این ظاهر گرایان واقعا مادی فکر می کنند گرچه خیلی ادعای دین و دین داری می کنند ولی در عمل عاملی جز زور که امری مادی است نمی شناسند و با کسانی که با آنان نیستند معامله شییء می کنند خیال می کنند هیچ ابزاری جز زور وجود ندارد. می کشند؛حذف می کنند و می خواهند خواست و توهمات خود را به زور بر جامعه تحمیل کنند.»
وی به دانشجویان توصیه کرد:« درباره اسلام دو دید وجود دارد و امروز متاسفانه این دید خشونت گرای ویرانگر غلبه دارد شما موظفید که در برابر آن داد بکشیداگر آن روزی که گفتگوی تمدن ها وجود داشت و مطرح شد؛ گوش شنوایی وجود داشت و اگر بعد از ۱۱ سپتامبر که در مقابل ائتلاف برای جنگ اقای بوش که ائتلاف برای صلح بر پایه عدالت مطرح شدبه آن توجه می شد شاید به اینجاها نمی رسیدیم.»
رئیس دولت اصلاحات یادآور شد:«بنده در چند سال پیش گفتم می توانیم به آینده نگاه کنیم نه اینکه گذشته را فراموش کنیم ولی در گذشته نمانیم و گفتم هر کس به او ستم شده با گذشت برخورد کند و بعد دست به دست بدهیم و آینده را بسازیم به بعضی ها برخورد که چرا این حرف را زده ای؟چون یک طرف را باید بگوییم هیچ نقشی نداشته؛ طرف دیگر همه اش بد بوده است. ما برای نقد کردن حاضریم ولی اجازه بدهند فضای نقد کردن باز بشود.انجمن اسلامی هم می تواند خودش را نقد بکند.»
وی تصریح کرد:« هویت انجمن این است که خود را در درون نظام تعریف می کند، ما اصلاح طلبان همین طور که ما نمی خواهیم نظام بر بیفتد؛ احساس می کنیم برای نظام هزینه زیادی داده شده است و امیدهایی ایجاد کرده همین نظام باید مشکلات ما را حل بکند این نظام را قبول داریم.انجمن اسلامی با کسانیکه که طرفداربراندازی اند مرز دارد ولی معتقد است در درون نظام باید نقد صورت گیرد.»
خاتمی ادامه داد:« من معتقدم شما بیشتر ازبسیاری از کسانیکه مدعی اند به نظام دلبسته اند به نظام دلبسته و وابسته اید.معتقدم بسیاری از کارهایی که به نام نظام میشود غلط است. شما در درون نظامید با نگاه نقد آمیز.انجمن اسلامی باید خود را در درون نظام معرفی بکند والا انجمن اسلامی نیست ولی در درون نظام بتواند روش ها و سیاست ها را نقد کند.روش ها و سیاستها را و راهکارهای مناسب ادائه دهد.باید همواره خواستار اصلاح سیاست ها و رویکردها باشید.و البته به عنوان یک نهاد دانشجویی علاوه بر نقد کردن وخواستار اصلاح بودن ؛ راهکار هم نشان دهد.»
رئیس بنیاد باران با تاکید بر اینکه « انجمن اسلامی مدافع حق و حرمت مردم است»، اظهار داشت:« آنچه امروز دردنیا بخصوص دنیای اسلام رنج آور است و آثارش را به صورت گلوهای بریده شده کودکان سینه های شکافته زنان و مردان تکه تکه شدن افراد در گوشه و کنار دنیا می بینیم ؛این است که انسان حق و حرمت ندارد.قرآن می گوید اگر یک نفر بی گناه کشته شود مثل این است که همه مردم و بشریت کشته شده است. »
خاتمی افزود:« توجه به اسلامیت نظام ؛ منتهی کدام اسلام؟چون اسلام های مختلفی در جامعه است .آنچه باید مورد توجه شما باشد اسلام رحمانی البته در واقع ما اسلام غیر رحمانی نداریم آن که به نام اسلام می آید و خشونت و کشتار را تبعیض و پایمال کردن حقوق انسان راه می اندازد از اسلام حقیقی بیگانه است .اسلام غیر رحمانی به تعبیر امام علی (ع)پوستین واروونه است اسلام نیست.»
رئیس بنیاد باران، مساله مهم دیگر را «جلوگیری از تبدیل دانشگاه به پادگان» عنوان کرد و گفت:« دانشگاه محیط آزاد اندیشی و تفکر و غلبه منطق است.به هر حال تکرار می کنیم که انتقاد در ذات دانشجوست و طبعا انجمن اسلامی هم باید انتقاد بکند ولی اگر نمی توانیم از همه جا انتقاد کنیم نرویم سراغ جایی که ضغیف تر و بی پناه تر است انتقاد بکنیم.»
وی تصریح کرد:«ما در این موقعیت حتما باید دولت را یاری کنیم و اگر انتقادی هست بصورتی نباشد که مورد سوء استفاده کسانی قرار گیرد که می خواهند ناکام باشد و در مقابل دولت هم باید سعه صدر داشته باشد به خصوص رابطه ی درستی با دانشگاه و دانشجوبرقرار کند و حرفها رابشنود.انجمن اسلامی باید با دولت همکاری بکند فقط ما از دولت این را می خواهیم که از آن جهت گیری ها و رویکرهایی که مردم به خاطر آن رای داده اند کوتاه نیاید».
رئیس دولت اصلاحات یادآور شد:«ما نمی گوییم فردا همه چیز درست بشود البته الحمدالله جناب آقای دکتر روحانی همیشه روی شعارها و مطالب درستی که گفته اند تکیه کرده اند.تا کنون نیز تصمیم گیری هایی خوبی داشته اند.خدا را شکر می کنیم موفق ترین دولت در عرصه اقتصاد دولتی بود که شعار او شعار سیاسی و فرهنگی بوده و توفیق اقتصادی دولت اصلاحات از آنها که شعار اقتصادی صرف داشتند بیشتر بود.فقر را بدون نگاه به توسعه سیاسی و فرهنگی نمی توان درمان کرد اینها باید هم تراز یکدیگر باشند.»
وی افزود:«نباید فاشیسم را به نام اسلام جا بزنند بلکه اسلام همان طور که هست باید شناخته و شناسانده شود.اسلام رحمانی؛اسلامی که برای انسان حرمت قائل است،اسلامیکه به حق حاکمیت مردم بر سرنوشت معترف است اسلامیکه حکومت را مبعوث از سوی مردم و مسئول در مقابل مردم می داند و اسلامی که علاوه بر نظام مردمی و مردم سالاری می خواهد اخلاق ادب و معنویت هم در جامعه حاکم باشد.»
وی ادامه داد:« جلوگیری از تبدیل دانشگاه به پادگان وتلاش برای اینکه دانشگاه محل فکر و ازاد اندیشی و نیر خیرخواهی نسبت به جامعه و حکومت باشد باید مورد اهتمام باشد. باید کمک کار دولت باشید.نباید توقعات را بالا ببرید.»
سید محمدخاتمی خاطر نشان کرد:«همه باید کاری بکنیم که دولت موفق شود.آقای رییس جمهور هم باید حرفهایشان را فراموش نکنند و به وعده هایی که داده اند عمل کنند.ما می خواهیم نظام موفق باشد و مشکلات مردم حل شود و در فضای آزاد ؛ همه بتوانند حضور فعال داشته باشند و انشالله با کمک همه مشکلات حل شود.»